خبرگزاری مهر -گروه استان‌ها، علی ستاری: پهنه جنوبی کشور با برخورداری از سواحل طولانی، وجود بنادر، نزدیکی با نقاط عمیق دریا، دسترسی به آبراهه‌های بین‌المللی، قرار گرفتن در نزدیک‌ترین نقطه نسبت به خطوط کشتی رانی و قرابت با منابع عظیم انرژی و سوخت، جزو استراتژیک‌ترین نقاط جهان به شمار می‌آید، نقاطی که شاید ما خیلی اهمیت آن را متوجه نشده‌باشیم اما استعمار و استکبار از قرن‌ها پیش تلاش کرده است که تسلط پهنه جنوبی ایران و پهنه شمالی خلیج فارس را در اختیار داشته باشد.
پرتغالی‌ها، اسپانیایی‌ها، انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها به اختیار خود، به این منطقه پا نگذاشته‌اند بلکه ظرفیت‌های عظیم منطقه است که امروز منطقه خلیج فارس را برای روس‌ها و کشورهای محصور در خشکیِ آسیای شرقی، چینی‌ها، هندی‌ها، آمریکایی‌ها، اروپایی‌ها و حتی صهیونیست‌ها مهم کرده است.
گرچه توسعه در سواحل شمالی خلیج فارس چشمگیر و حسرت برانگیز است اما این ساحل محدودیت‌هایی دارد که این محدودیت‌ها در پهنه‌های ساحلی و دریایی ایران اسلامی وجود ندارد.
خلیج فارس ۱۴ جزیره دارد که هر ۱۴ جزیره آن در هرمزگان واقع شده است جزایری که هر کدام از آن‌ها هم دارای ظرفیت‌های مشترک با دیگر جزایر است و هم دارای پتانسیل‌های اختصاصی و منحصر به فرد با خود.
ایران بدون اتکا به خط ساحلی خود در سرزمین اصلی قادر است با بالفعل کردن ظرفیت‌های جزایرش از همه کشورهای حوزه خلیج فارس جلوتر بزند به شرط اینکه توسعه را به شکل پایدار در دستور کار خود قرار دهد و قبل از اینکه به سمت بهره‌برداری از ظرفیت‌ها و یا به تعبیر اقتصادی‌ها از جیب خوردن برود، به سمت بالفعل کردن ظرفیت‌هایی برود که برای بهره‌برداری از آن نیاز به هزینه کردی وجود ندارد.
بخشی از این نوع نگاه را باید در صنعت بانکرینگ دریایی دنبال کرد که بخش عمده‌ای از آن را ارائه خدمات تشکیل می‌دهد و کشور می‌تواند فقط با ارائه خدمت بدون خرج کرد هیچ گونه مواد اولیه یا محصول فرآوری شده‌ای به درآمد پایدار و اشتغال پایدار برسد.
قشم موقعیتی طلایی در منطقه که مغفول مانده است
مسعود پاکزاد فعال حوزه توسعه صنعتی و پالایش فرآورده‌های نفتی و رئیس هیئت مدیره پتروپالایشگاه شهید سلیمانی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به ظرفیت‌های ایران و هرمزگان برای توسعه صنعت بانکرینگ دریایی گفت: جزیره قشم به دلیل موقعیت ژئوپلیتیک و زیرساخت‌های موجود، ظرفیت تبدیل شدن به قطب بانکرینگ منطقه را دارد.
به گفته او، انحصار در صدور مجوزها، سیاست‌گذاری نادرست و نبود نگاه جامع به زنجیره خدمات بانکرینگ، مانع اصلی توسعه این صنعت در کشور شده است.
پاکزاد در ابتدای این گفتگو با اشاره به اهمیت موقعیت جغرافیایی قشم گفت: قشم از موقعیتی بسیار استراتژیک برخوردار است؛ نزدیکی این جزیره به آب‌های آزاد و بازارهای منطقه‌ای، آن را به یکی از مناسب‌ترین نقاط برای توسعه صنعت بانکرینگ تبدیل کرده است اما متأسفانه سهم ما از بازار بانکرینگ منطقه تک رقمی است؛ عددی که با ظرفیت‌هایمان اصلاً قابل‌قبول نیست.
بانکرینگ فقط سوخت‌رسانی نیست بلکه یک صنعت ۸ بخشی است
این فعال صنعتی با رد نگاه تک‌بعدی به صنعت بانکرینگ گفت: متأسفانه در ایران، بانکرینگ را صرفاً به سوخت‌رسانی به کشتی‌ها محدود کرده‌ایم در حالی‌که این صنعت شامل حداقل ۸ بخش اصلی است که شامل تأمین انرژی، تأمین آب و تغذیه کشتی سلامت و درمان، تعمیرات فنی، خدمات بندری، بازرگانی و بیمه، ایمنی و حفاظت از محیط زیست است اما ما فعلاً فقط یک بخش آن را انجام می‌دهیم که آن هم ناقص است.
او ادامه داد: هر کشتی هنگام توقف در بندر، نیازمند خدمات گسترده‌ای است؛ کشوری مثل امارات بدون آنکه تولیدی در این بخش‌ها داشته باشد، با یک ساختار قوی و مدل تجاری مشخص، این خدمات را از جاهای دیگر تأمین و با ارزش افزوده عرضه کرده و به قطب منطقه‌ای تبدیل شده است.
زیرساخت داریم اما سیاست نه!
پاکزاد در بخش دیگری از گفتگوی خود گفت: ما زیرساخت‌های لازم را داریم؛ برای درمان، تعمیرات، خدمات بندری، انبارداری و حتی تولید؛ اما سیاست‌گذاری نادرست و ساختارهای انحصاری باعث شده از این زیرساخت‌ها بهره‌برداری درستی نکنیم.
او افزود: در حال حاضر، سرمایه‌گذاری در صنعت بانکرینگ نیاز به عبور از چندین سد بوروکراتیک دارد؛ باید مجوز از وزارت نفت، مجوز از سازمان بنادر و سایر نهادها گرفته شود که خودشان هماهنگ نیستند و این بروکراسی و ناهماهنگی‌ها عملاً فرصت را از بخش خصوصی گرفته است.
انحصار، پاشنه آشیل صنعت بانکرینگ
وی با صراحت از وضعیت انحصار در این صنعت انتقاد کرد و گفت: مجوزهای بانکرینگ عملاً در انحصار تعداد محدودی قرار گرفته و این باعث شده توسعه متوازن در بنادر و جزایری مثل قشم اتفاق نیفتد؛ اگر بخواهیم سهم‌مان را در بازار منطقه افزایش دهیم، باید این انحصار را بشکنیم و مجوزها را شفاف و رقابتی کنیم.
قشم فقط برای ذخیره‌سازی نیست بلکه باید صنعتی شود
پاکزاد در ادامه گفت: قشم و بخصوص منطقه صلخ نباید فقط محل ذخیره‌سازی سوخت باشد؛ ظرفیت تبدیل شدن به یک هاب تولید فرآورده‌های نفتی را دارد. مثلاً می‌توان واحدهای مینی‌ریفاینری (پالایشگاه‌های کوچک)، خطوط بلندینگ (مخلوط‌سازی)، حتی واحدهای بازیافت لاستیک و پلاستیک برای تولید گازوئیل، تولید سوخت کشتی ایجاد کرد.
او ادامه داد: این جزیره قابلیت تولید سوخت دریایی دارد. مواد اولیه‌اش را داریم، دانش فنی هم هست، فقط حمایت سیاستی لازم است.
تحریم‌ها واقعی است اما بخش خصوصی توان عبور از آن‌ها را دارد
پاکزاد در پاسخ به سوال خبرنگار مهر در مورد تحریم‌های بیمه‌ای و بندری که مانع از پهلوگیری برخی کشتی‌ها در بنادر ایران شده، گفت: تحریم‌ها تأثیرگذار هستند و نمی‌شود منکر تأثیر آن‌ها شد اما تجربه نشان داده است که بخش خصوصی ایران با خلاقیت، چابکی و توان بالای دور زدن تحریم‌ها، از پس این موانع برمی‌آید به شرطی که دست و بالش در داخل کشور بسته نباشد.
بانکرینگ می‌تواند ارزآوری ملی داشته باشد
پاکزاد در پایان گفتگو با تاکید بر اینکه بانکرینگ می‌تواند به منبع درآمدی پایدار برای کشور تبدیل شود، گفت: اگر به این صنعت به‌صورت فراگیر نگاه شود، انحصارها برداشته شوند و سیاست‌گذاری‌ها اصلاح شود، بانکرینگ نه تنها می‌تواند سهم ما در بازار منطقه را بالا ببرد، بلکه به یک منبع ارزآوری ملی تبدیل خواهد شد. قشم، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نقاط، باید در اولویت این نگاه جدید باشد.
